Rouw- en ritueelbegeleiding tijdens de week van de uitvaart

Mijn rouwbegeleiding richt zich vooral rondom de fase dat mensen afscheid moeten nemen van een dierbare, in de week van de uitvaart. Ik help bij de vormgeving van het afscheid en begeleid de familie deze week. Maar ik doe meer dan dat. Ik help om het verdriet aan te raken en de liefde naar boven te halen. Ik voel mee, merk op wat er speelt en nodig is. Ik geef woorden aan een gevoel en zorg dat het weer kan stromen.

Ik zorg ervoor dat de energie weer in beweging wordt gezet, zodat het verdriet niet stagneert. Ik zorg dat het een uitvaart wordt die past en recht doet aan wie hij of zij bij leven was. Ik leer de overledende graag kennen via de naasten en geef zijn of haar boodschap door. Ieder geleefd leven raakt iets in anderen aan. Dat is de rode, of liever gezegd gouden, draad die ik door het afscheid heen weef.

Ik ben gediplomeerd Uitvaartbegeleider (Meander Uitvaartopleidingen). Ik heb eerst anderhalf jaar gefreelanced en er daarna bewust voor gekozen om ritueelbegeleider / uitvaartspreker te zijn. Dat doe ik nu ongeveer 5 jaar.

Tarief inhoudelijke uitvaartbegeleiding: € 650

De kosten voor ritueelbegeleiding kunnen vaak worden opgevoerd onder de post overige kosten bij een uitvaartverzekering. Controleer de polis van dit zo of vraag het na bij de uitvaartbegeleider.

Indien de financiële draagkracht van de familie beperkt is, sta ik open voor overleg. Ik vind dat een beperking in financiële middelen geen reden mag zijn om geen hulp te vragen als mensen het wel gebruiken kunnen. Iedere mens verdient een liefdevol en prachtige afscheid. Ik help mensen hier graag bij.

Wat valt er allemaal onder de ritueelbegeleiding bij een uitvaart?

Afhankelijk van de wensen van de familie en de uitvaartverzorger kan mijn begeleiding de volgende omvatten:

Vormgeving van de gehele afscheidsdienst van A tot Z.
Advies over de benoeming van het afscheid. Ik denk mee en doe suggesties, maar geef de familie volledig de ruimte. Ik volg hen en neem de leiding waar nodig is.
Schrijven van een liefdevol en getroffen levensverhaal. Voltooid interview ik, indien gewenst, ook andere mensen die een belangrijke rol hebben gespeeld in het leven van de overledene.
Meedenken over de muziekkeuze, plus advies over de plek van de muziekstukken in de dienst. Ik zorg voor een goede opbouw en juiste balans tussen tekst en muziek. Ik zorg dat het bij elkaar past en op elkaar aansluit.
Ik maak bruggetjes tussen tekst, muziek en rituelen, zodat de dienst één mooi rond geheel wordt.
Hulp bij het maken van de fotopresentaties, zodat het beeldmateriaal goed overkomt. Ik weet waar je aan moet denken en hoe je kunt zorgen voor een goede opbouw. Ook zorg ik ervoor dat beeld- en geluidsmateriaal bij het crematorium wordt aangevraagd. Daarnaast zorg ik voor een duidelijk instructieoverzicht voor de aulamedewerker over de muziek, het beeldmateriaal en de timing. Dit neem ik voor de dienst en met de aulamedewerker deur. Dit soort praktische zaken, daar hoef je verder dus niet mee bezig. Dit doe ik ook voor externe locaties.
Doe ook aan tijdsbewaking. Ik reken van te voren uit hoe lang de teksten en muziek samen duren. Ook de duur van andere sprekers neem ik mee en probeer ik altijd te ontdekken. Ook neem ik altijd contact op met de sprekers van te voren, om het een en ander door te spreken en om al kennis te maken. Dan zijn de sprekers op de dag van het afscheid ook meer op hun gemak.
Schrijven van de woorden van welkom, de praktische mededelingen en slotwoorden. Dit komt voort uit de mogelijkheden en wensen van de uitvaartbegeleider. Het is mede afhankelijk van wat hij of zij zelf wil zeggen. Ik pas me aan, geef een uitvaartbegeleider graag de ruimte, maar zorg wel dat er 1 lijn in zit. Dat de woordkeuze verleden bij de rest van de dienst.
Als er een uitvaartfotograaf is, praat ik die vooraf bij waar hij of zij op kan worden opgemerkt en hoe de dienst eruit ziet, wat voor de familie belangrijke momenten zijn om vast te leggen.
Ook maak ik liturgieën/moderne programmaboekjes voor de familie en stoffen voor de vereiste indien de familie dat wenst. Maken van liturgie/programmaboekjes en/of bidprentjes/herinneringskaartjes. De vormgeving en boekjes voor de familie, aulamedewerker en uitvaartbegeleider en assistentie zitten bij de begeleiding in (Indien de familie voor alle genodigden een boekje wil, dan kan ik dat natuurlijk verzorgen, maar dan komen er wel drukkosten bij).
Bedenken van passende rituelen en het maken van een persoonlijk gedicht op maat geschikt ook tot de mogelijkheden. Dat ontstaat vaak van zelf als we bezig zijn met de woorddienstbegeleiding.
Ik probeer een sfeer te creëren waardoor mensen zich, voor zover mogelijk, op hun gemak voelen. Ik zorg ervoor dat, hoe moeilijk het ook is, de sfeer niet onnodig wordt beladen, maar juist liefdevol en warm is. Met de juiste opbouw van woorden, beeldmateriaal en muziek kan je hier veel in doen.
Een afscheidsdienst mag ook handvatten en hoop geven, vooral richting het einde van de dienst. Hier heb ik oog voor. Ik kan ervoor zorgen dat ook in een enorme hele zware dienst er toch ook vooral licht en liefde te voelen is. Zonder tekort te doen aan de pijn, dat krijgt ook een plek, maar verpak ik zacht. Hier ben ik ervaren in. Uitvaarten die gelijktijdig beladen zijn - zoals een jonge ouder die sterft of een situatie waarin de overledene er zelf voor heeft gekozen om de aarde te verlaten - opgenomen ben ik op zijn plek, om te zorgen voor een goede begeleiding in het hele afscheidsproces.
Nakijken van de teksten van andere sprekers kan ook indien gewenst. Ik kan verhalen zowel krachtiger als zachter maken achter de schermen. Ik zal mij hierin niet opdringen, maar sta er wel voor open.
Ik maak, voor als het nodig is, back-upversies voor als een andere spreker die het misschien over wil/moet nemen. Het verhaal en de persoonsvorm blijft kloppen. Alleen al dit idee, dat er een back-up is, geeft roest.
Voorbereiden van de familie op het afscheid. In alle roestpraat ik ze bij hoe het zal gaan en wat ze kunnen verwachten. Ook praktische vragen kan ik gedurende de week door mijn achtergrond als uitvaartbegeleider beantwoorden. Ik zorg duidelijk ook voor een goede terugkoppeling naar de uitvaartbegeleider en speel vragen/verzoeken door. De uitvaartbegeleider houd ik gedurende de week op de hoogte van de vooruitgang. Hij of zij is zeker altijd vrij om ook 'aan te schuiven' tijdens onze (online) samenkomsten. Ik zie mezelf met de uitvaartbegeleider als een team, waar wij op de achtergrond de familie met onze kennis en ervaring helpen bij het vormgeven van het afscheid van hun dierbare. Wij zijn zichtbaar waar nodig, en op de achtergrond als het kan.
Persoonlijke begeleiding van de familie tijdens de dag van het afscheid spreekt voor zich. Ik zorg tijdens het afscheid voor de familie, hou in de gaten wat ze nodig hebben en wat ik voor ze kan doen. Denk aan kinderen bij de hand nemen, hen opnemen opnemen, oma die slechte ter been wordt ondersteund, etc. Ook neem ik het spreken voor mijn rekening, de woorddienstbegeleiding.
Assisteren van de uitvaartleider op de dag van het afscheid. Hulp bij de ontvangst van de gasten en bij het weggaan. Zorg ervoor dat de koffiekamer in stijl wordt ingericht en dat alle spullen worden bewoond. Ik ben een paar extra ogen en handen om te zorgen dat alles soepel verloopt tijdens de uitvaart.
Spreken bij de uitvaart en begeleiden van dat wat we tegenkomen, zowel praktisch als praktisch.

Al met al is het dus heel wat, wat er soms bij deze taak komt kijken. Daarom doe ik ook maar 1 uitvaartbegeleiding per keer en geen 2 uitvaarten. Als ik 'ja' zeg tegen de begeleiding dan geef ik alles en beweeg ik de hele week van afscheid mee met wat nodig is. Na de uitvaart laat ik de familie wel weer liefdevol los. Ik loop vol overgave, maar wel tijdelijk mee.

Schrijfsels

Ik heb de troostwoorden omslagkalender gemaakt voor mensen in rouw.

Ook heb ik een aantal blogs en gedichten die ik heb geschreven over rouw en afscheid nemen gebundeld in het boekje 'Uitvaartschrijfsels'.